Aanhalingstekens kom je in veel teksten tegen. Ze worden gebruikt bij een citaat, maar ook in een aantal andere gevallen. Enkele adviezen om aanhalingstekens op de juiste manier te gebruiken.
Correcte aanhalingstekens zijn belangrijk. Hierdoor weet de lezer bijvoorbeeld welke woorden van jou zijn en welke niet. Ook is daarmee onder meer duidelijk dat je een woord op een ironische manier gebruikt.
Om fouten met aanhalingstekens te voorkomen, moet je rekening houden met enkele schrijfregels. Die zijn niet officieel vastgelegd, maar komen wel terug in veel schrijfadviezen. Hieronder staan ze op een rij.
Wanneer gebruik je aanhalingstekens?
Citaat
Aanhalingstekens zet je aan het begin en het einde van een citaat. Hiermee zonder je deze woorden af van de rest van de tekst. Daardoor weet de lezer dat je iemand letterlijk citeert. Dat wil zeggen dat je aangeeft wat iemand anders letterlijk heeft gezegd of geschreven.
Voorbeelden:
Frans zei: ‘Volgend jaar ga ik een wereldreis maken.’
‘Heel de wereld is mijn vaderland’, schreef Erasmus.
Het citaat kan ook bestaan uit één of meer woorden:
Hij noemde het ‘een groot avontuur’.
Ironie
Soms heeft een woord een andere betekenis dan gebruikelijk. Met aanhalingstekens geef je dan aan dat sprake is van ironie. In dat geval moet de lezer dat woord niet letterlijk opvatten.
Voorbeelden:
Dat was heel ‘collegiaal’ van je.
Rachel heeft honderden ‘vrienden’ op Facebook.
Zelfnoemfunctie
Een woord zet je tussen aanhalingstekens als je het woord zelf bedoelt. Dat woord heeft dan een zelfnoemfunctie.
Voorbeelden:
De juiste schrijfwijze is ‘broccoli’.
Hoe zeg je ‘geluk’ in het Spaans?
Tips voor correcte aanhalingstekens
Aanhalingstekens en punt
Hoort de punt bij een citaat? Dan zet je de punt links van het afsluitende aanhalingsteken.
Voorbeeld:
Zij adviseerde: ‘Jullie moeten nieuw personeel aannemen.’
Is dat niet het geval? Dan zet je de punt rechts van het afsluitende aanhalingsteken.
Voorbeeld:
In het advies werd letterlijk gesproken over ‘nieuw personeel’.
Aanhalingstekens bij gedachten
Gedachten krijgen geen aanhalingstekens. Je schrijft wat iemand denkt verder in een aparte zin die begint met een kleine letter.
Voorbeeld:
Ik dacht: deze baan is mij op het lijf geschreven.
Enkele of dubbele aanhalingstekens?
Zowel enkele als dubbele aanhalingstekens zijn mogelijk. Enkele aanhalingstekens lijken tegenwoordig wel vaker gebruikt te worden. Je komt ze veel tegen in webteksten.
Let wel op dat je aanhalingstekens consequent gebruikt. Als je eerst enkele aanhalingstekens gebruikt, dan moet je daarna niet opeens dubbele aanhalingstekens gebruiken.
Afbeelding gebruikt onder licentie van Shutterstock.com
