Lange zinnen maken een zakelijke tekst nodeloos ingewikkeld. Het is daarom verstandig om vaker een punt te zetten. Vijf manieren om lange zinnen korter te maken.
Aan lange zinnen kleven twee belangrijke nadelen. In de eerste plaats vergroot je hiermee de kans op grammaticale fouten, zoals ontspoorde zinnen. Daarnaast hebben lange zinnen vaak een ingewikkelde structuur. Daardoor zien je lezers door de bomen het bos niet meer.
In specifieke gevallen zijn lange zinnen overigens prima. Denk aan literaire teksten zoals romans, waarin je soms sierlijke, lange zinnen aantreft. Maar in andere teksten zijn korte zinnen vaak beter, omdat je dan sneller je punt maakt. Dan kun je denken aan webteksten en zakelijke e-mails.
Hoe maak je lange zinnen korter?
1. Beperk de hoeveelheid informatie
Lange zinnen bevatten vaak veel informatie. Die staat dan in een groot aantal bijzinnen. Het komt de leesbaarheid ten goede als je de hoeveelheid informatie beperkt door minder bijzinnen te gebruiken. Een goed uitgangspunt is één gedachte per zin, maar voor de variatie kun je hier soms van afwijken.
Deze zin bevat veel bijzinnen:
Ik hoop dat je bij de vergadering aanwezig bent, omdat de rest van het team er ook bij is en we veel te bespreken hebben.
Een extra punt verhoogt de leesbaarheid:
Ik hoop dat je bij de vergadering aanwezig bent. De rest van het team is er ook bij en we hebben veel te bespreken.
2. Voorkom een lange aanloop
Bij zinnen met een lange aanloop staat de hoofdzin achteraan. Voordat de lezer daar terechtkomt, moet hij eerst door een aantal bijzinnen worstelen. De kans is groot dat hij dan al is afgehaakt. Zet de hoofdzin daarom vooraan en maak van één of meer bijzinnen bij voorkeur een nieuwe hoofdzin.
Een voorbeeld van een zin met een lange aanloop:
Omdat het aantal klanten snel groeide na de lancering van de start-up en er behoefte was aan expertise op het gebied van marketing, besloot de oprichter twee nieuwe medewerkers aan te nemen.
Nu staat de hoofdzin vooraan:
De oprichter besloot twee nieuwe medewerkers aan te nemen. Het aantal klanten groeide namelijk snel na de lancering van de start-up. Ook was er behoefte aan expertise op het gebied van marketing.
3. Maak gebruik van opsommingstekens
Sommige zinnen bevatten lange opsommingen. Het resultaat is een brij van tekst, waardoor de lezer al snel het overzicht kwijtraakt. Dit voorkom je door gebruik te maken van opsommingstekens. Hierdoor is de belangrijkste informatie in één oogopslag terug te vinden.
In een vacature staat bijvoorbeeld:
De kandidaat moet beschikken over een afgeronde hbo-opleiding, vijf jaar ervaring in een soortgelijke functie, een flexibele instelling, goede communicatieve vaardigheden en affiniteit met techniek.
Opsommingstekens zorgen voor overzicht:
De kandidaat moet beschikken over:
- een afgeronde hbo-opleiding;
- vijf jaar ervaring in een soortgelijke functie;
- een flexibele instelling;
- goede communicatieve vaardigheden;
- affiniteit met techniek.
4. Vermijd de tangconstructie
Bij een tangconstructie staan delen die bij elkaar horen ver van elkaar. Denk bijvoorbeeld aan delen van een werkwoord waar veel informatie tussen staat. Deze delen nemen de zin als het ware in de tang. Het resultaat is meestal een lange en moeilijke zin. Je lost dit op door de zin te splitsen.
Deze zin bevat een tangconstructie:
Kees en Marijke hebben na een maandenlange zoektocht in Utrecht en omgeving en lastige onderhandelingen met de vorige eigenaar eindelijk het huis van hun dromen gekocht.
De tang verdwijnt als je hebben en gekocht dichter bij elkaar zet:
Kees en Marijke hebben eindelijk het huis van hun dromen gekocht. Dat gebeurde na een maandenlange zoektocht in Utrecht en omgeving. Daarbij was sprake van lastige onderhandelingen met de vorige eigenaar.
5. Schrap overbodige woorden
Overbodige woorden maken een zin langer, maar voegen niets toe aan de inhoud. Een pleonasme en een tautologie zorgen voor overbodige woorden. Bij een pleonasme (witte sneeuw) kun je de overbodige toevoeging witte weglaten. En bij een tautologie (blij en verheugd) een van de delen.
Deze zin bevat de overbodige woorden weer en echter:
Gerard zou zijn werk weer hervatten, maar daar valt echter niets van te merken.
En zonder overbodige woorden:
Gerard zou zijn werk hervatten, maar daar valt niets van te merken.
Afbeelding gebruikt onder licentie van Shutterstock.com
